اعتیاد اینترنتی
اعتیاد اینترنتیمطالعات نشان داده است که الگوهای رفتاری اعتیاد در بین مصرف کنندگان سنگین اینترنت وجود دارد. بررسی‌ها شیوع آن را از ۶ درصد تا بیش از ۸۰ درصد گزارش کرده اند. نگران کننده ترین جنبه اعتیاد به اینترنت، آسیب دیدن کودکان است. آنهاد به راحتی به بازیهای چند نفره حتی بخشهای مبتذل وابسته می‌شوند. .
معتادین به اینترنت ساعتهای بسیار طولانی در طول روز را به استفاده از این وسیله ارتباطی می‌گذرانند به نحوی که عملکرد شغلی واجتماعی آنها تحت تاثیر قرار می‌گیرد، کارشناسان این نوع استفاده غیر طبیعی از اینترنت را اصطلاحا اعتیاد به اینترنت می‌نامند. علت اعتیاد به اینترنت در بسیاری از این افراد، دستیابی به راهی برای سرکوبی اضطرابها و تنش‌های زندگی است به گفته پژوهشگران احتمال اعتیاد به اینترنت در افراد گوشه گیر و افرادی که در ارتباطهای اجتماعی و بین فردی خود مشکل دارند بیش از سایرین است
● علایم شناخته شده این اختلال شامل:
الف) استفاده از کامپیوتر برای خوشگذرانی، شادی یا تسکین استرس.
ب) احساس تحریک پذیری غیر قابل کنترل و افسردگی زمانی که از آن استفاده نمی کنند.
ج) صرف زمان طولانی و هزینه زیاد برای نرم افزار و سخت افزار، روزنامه‌ها و فعالیتهای مربوط به کامپیوتر.
د) بی خیال شدن نسبت به کار، مدرسه و خانواده.
● به آنهایی که نمی توانند از صفحه کامپیوتر دور شوند توصیه می‌شود:
به یک شبکه حمایت شده و سالم متصل شوند.
زمانی که حس می‌کنند باید کامپیوتر را روشن کنند با کسی تماس بگیرند و با او صحبت کنند. این روش رفتار شناختی است به این ترتیب به افراد کمک می‌شود تا الگوی ذهنی خود را دریابند و بدانند چگونه باید آنرا تغییر دهند.
● بازیهای رایانه‌یی:
امروزه گسترش بازیهای الکترونیکی و رایانه‌یی به تهدید بزرگی برای قشر جوان تبدیل شده است و این امر می‌تواند به بروز بیماریهای روانی و افسردگی در قشر جوان نیز منجر شود. امروزه دسترسی کودکان و قشر جوان به بازیهای الکترونیکی به سادگی امکان پذیر است در حالی که اکثر والدین نسبت به خطرات استفاده بیش از حد این بازیها بی اطلاع هستند. در گذشته بازیها از طریق ارتباط کودکان با یکدیگر انجام می‌شد اما امروزه کودکان از زمان درک و فهم این بازیها بیشترین ساعات روز را صرف اینگونه بازیها می‌کنند در حالی که این ارتباط هیچگونه رابطه عاطفی و انسانی ایجاد نمی کند و در صورتی که اگر بازیها فکری نیز نباشد تاثیر گذاری نامطلوب بر روحیات کودک خواهد داشت.
تاثیر بازیهای رایانه‌یی بویژه در ایجاد خشونت در کودکان و نوجوانان است. تحقیقات نشان می‌دهد که تاثیر بازیها رایانه‌یی بر رفتار خشونت آمیز کودکان و نوجوانان بستگی به وجود چند عامل دارد. اولین عامل اینکه درجه شدت خشونت در بازی چه اندازه است.
دوم توانایی کودک برای تشخیص و تمییز دنیای تخیلی و واقعیت زندگی است. عامل سوم قدرت کودک برای مهار کردن تمایلات و انگیزه‌های وجودی است و بلاخره عامل چهارم چارچوب ارزشی است که کودک در آن رشد کرده است یا هم اکنون زندگی می‌کند و نیز ارزشهایی که در متن و محتوی بازی مستتر است.
تحقیقات اخیر دلالت دارد که بازیهای رایانه‌یی سبب صدمات مغزی طولانی مدت می‌شود. بازیهای رایانه‌یی فقط قسمتهای از مغز را که به بینایی و حرکت اختصاص دارد تحریک می‌کند و به تکامل دیگر نواحی مغز کمک نمی کند.کودکانی که ساعتهای زیادی را به بازی اختصاص می‌دهند لب فرونتالشان تکامل پیدا نمی کند. لب فرونتال نقش بسزایی در تکامل حافظه، احساس و یادگیری دارد. افرادی که لب فرونتال آنها تکامل پیدا نکرده بیشتر مستعد اعمال خشونت آمیز هستند و کمتر توانایی کنترل رفتارهایشان را دارند. در مقابل فعالیتهایی مانند محاسبات ریاضی فعالیت این قسمت از مغز راتحریک می‌کند.
بازیهای رایانه‌یی پر تحرک باعث بروز بیماریهای استخوانی و عصبی در ناحیه دستها و بازوها می‌شود. یکی از دلایل شب ادراری در کودکان بازیهای ترسناک رایانه‌یی می‌باشد. در بازیهای رایانه‌یی کودک به تنهایی بازی می‌کند و گاه بدون برنامه ریزی ساعتها مشغول بازی می‌شود. تجربیات دوران کودکی در بزرگسالی تداوم می‌یابد. فردی که منفعل بازی می‌کند تا انتهای عمر منفعل می‌شود.برخی خانواده‌ها مانع انجام بازیهای الکترونیکی از سوی فرزندان خود می‌شوند و در واقع با مخالفت کردن فرزندان را نسبت به استفاده از این بازیها حریا تر می‌کنند و از طرفی کودکان از هر فرصتی حتی پنهانی سعی در استفاده از این بازیها دارند.
● نتیجه گیری:
در چند سال اخیر کامپیوتر و اینترنت بتدریج تا حدی جای تلویزیون را گرفته است و احتمال می‌رود که در آینده‌یی نزدیک نقش عمده تری از تلویزیون را در زندگی کودکان و نوجوانان داشته باشد. در صورتی که از این فناوری صحیح استفاده شود اثرات مثبتی دارد. در حالی که تحقیقات بیانگر خطراتی ناشی از کاربرد بی رویه و غلط از آن است که تمامی کاربران بویژه کودکان را تهدید می‌کند. برای اطمینان از استفاده بهینه و اینکه کامپیوتر زندگی کودکان را در حال و آینده بهبود ببخشد، بطورکلی توجه به پیشنهادهای زیر کمک کننده است:
▪ آشنایی والدین با کامپیوتر و گذراندن دوره‌های آموزشی در این زمینه و در صورت لزوم یادگیری برخی نکات از کودکان.
▪ صحبت با کودکان در مورد نحوه استفاده از کامپیوتر از سوی آنان و خطراتی که در هنگام آنلاین شدن ممکن است آنها را تهدید کند.
▪ قرار دادن کامپیوتر در مکانی از منزل که بتوان فعالیتهای کودک را تحت نظر داشت.
محدود کردن زمان استفاده از کامپیوتر، در صورتی که وی از تماسهای اجتماعی خود کاسته باشد. استفاده بیش از حد از کامپیوتر معمولا نشانگر یک مشکل است.
▪ همراهی با کودکان هنگام حضور آنان در اتاق‌های گفت‌وگو اینترنتی .
▪ بررسی نامه‌های الکترونیکی کودکان و حذف پیام‌های نامتناسب.
▪ استفاده از نرم افزارهای فیلتر کننده برای جلوگیری از مشاهده محتویات نامناسب. چنین نرم افزارهایی همچنین می‌توانند نشانی تمام سایتهای که کودک به آنها سر زده را ثبت کنند تا والدین بعدا آنها را بررسی کنند. البته هیچ یک از نرم افزارها نمی توانند جایگزین همراهی والدین با کودکان شوند.
▪ برنامه‌ها متناسب با رشد و تکامل کودک باشند.
▪ تشویق کودک به تعامل با خانواده به جای استفاده بیش از حد از کامپیوتر.
▪ کامپیوتر به عنوان ابزار مکمل آموزشی باشد نه تنها راه آموزشی.
▪ تهیه برنامه‌های آموزشی برای والدین، معلمین و دیگر افرادی که با کودکان کار می‌کنند.
پژوهشهای در مورد اؤرات استفاده از کامپیوتربر تکامل فیزیکی، هوشی، عقلی، اجتماعی و روانی کودکان انجام گیرد.
